Bir Fikrim Var, Nereden Fon Bulabilirim?

Teknoloji tabanlı iş fikrine sahip olan girişimciler, yapılan görüşmelerde en çok mali anlamda sıkıntı yaşadıklarını ifade ediyorlar. Yani ihtiyaç duydukları fonu bulunca tüm sıkıntılarını aşacaklarını düşünüyorlar. Oysa mali sıkıntılardan da önce büyük bir kısmının aslında ciddi pazar sıkıntısı olduğunu görüyoruz. Risk sermayesi şirketi CB Insights’ın, 2014 yılında 101 başarısız startup üzerinde “neden başarısız oldukları” konusunda yaptığı araştırmaya göre; startup’ların başarısız olmasının 20 sebebinden ilki %42 ile pazar sıkıntısı, ikinci sırada ise %29 ile nakit sıkıntısının olduğu tespit edilmiştir.

Sırf bu yüzden özellikle teknoloji tabanlı iş fikrine sahip olan girişimcilerin muhakkak hedef pazardaki potansiyel müşteri gurupları ile iletişime geçip gerekli görüşmeleri yapmaları ve/veya kendilerine yardımcı olabilecek mentor/mentorlar ile iletişime geçip fikirlerini sağlam temeller üzerinde oturtmalarında fayda olduğunu düşünüyoruz.

Pazar araştırması adına yapılan çalışmaların olumlu olarak sonuçlandığını varsayıp, fon arayışında olan girişimciler için kamu kaynakları arasında TÜBİTAK ve KOSGEB destekleri yer almaktadır. Üniversite öğrencisi girişimcilerin, bu iki kurum arasından TÜBİTAK desteklerini kullanarak başlaması daha doğru olacaktır.

Özellikle TÜBİTAK 2209-A veya 2209-B başlıklarında destek tutarları az gibi görünse de bu destekle beraber üniversitelerin veya özel sektörün altyapıları da kullanılarak, iş fikrinizin teknik anlamda hayata geçirilip geçirilemeyeceğini de test etme imkanı yakalanabilirsiniz.

Sonrasında girişimci olarak yani işletme kurmadan TÜBİTAK – Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı (BiGG) başvurusu veya KOSGEB AR-GE ve İnovasyon Destek Programı başvurusu yaparak işletme kurmaya doğru giden bir sürece girebilirsiniz. Bu iki destekten ayrı ayrı yararlanabileceğiniz gibi aynı zaman dilimi içinde başvurmanız halinde her ikisinden de faydalanabilirsiniz. Her iki programda da destek almak için, projeniz onaylandıktan sonra işletme kurmanız gerekmektedir.

Aynı zaman dilimi içinde bu desteklere beraber başvurmanız halinde dikkat etmeniz gereken en önemli hususlardan birisi; aynı gider kalemi için iki farklı kurumdan destek alamayacağınızdır. Dolayısıyla projeniz için bir kurumdan alınan destek giderlerinin haricindeki diğer giderleriniz için öteki kuruma başvuru yapmalısınız. Her iki kurumun uygulama esasları ve uyulması gereken şartlar farklıdır. Bu nedenle her iki kurumdan aynı anda destek alabilmek için uyulması gereken şartlara ve özellikle zaman kısıtlarını öngörerek iyi bir planlama yapmanız gerekir. Böylece girişimci olarak mali anlamda en az katkıyı koyarak ilk örneği (prototip) ortaya çıkartabilirsiniz.

Desteklere programlarına ilişkin aşağıda verilen bilgilerin detaylarına ilgili kurumların web sayfalarından ulaşabilirsiniz. Kurumlar zaman içinde destek programlarında iyileştirmeler ve değişiklikler yaptığından web sayfalarını takip etmenizi öneririz.

TÜBİTAK 2209-A – Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı

Üniversitelerde öğrenim görmekte olan lisans öğrencisinin/öğrencilerinin hazırladıkları araştırma projelerinin gerektirdiği makine/teçhizat, sarf malzemesi, seyahat, hizmet alımı giderleri için hibe desteği sağlanır. Araştırma projeleri en çok 12 aylık süre ile desteklenir. Destek tutarı 4.000-TL‘dir.

TÜBİTAK 2209-B – Sanayiye Yönelik Lisans Araştırma Projeleri Desteği Programı

Lisans öğrencilerinin hazırladıkları, sanayinin bir sorununu çözmeyi hedefleyen ve/veya sanayide uygulama potansiyeli olan ürün/yöntem/süreç iyileştirme ve/veya geliştirmeye yönelik araştırma konusuna sahip lisans projelerinin gerektirdiği makine/teçhizat, sarf malzemesi, kırtasiye giderleri, seyahat, hizmet alımı vb. giderler için destek sağlanır.

Özel Sektör olarak; yalnızca “5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezi belgesi almış Ar-Ge birimlerine sahip Türkiye’de yerleşik sermaye şirketlerini veya teknoparklar bünyesindeki yerleşik sermaye şirketlerini” şeklinde tanımlanan kurumlar kabul edilir.

Öngörülen destek miktarı:

• Proje başına en çok 5.000-TL’dir.
• Akademik ve sanayi danışmanları için proje başına 1.000-TL’dir. Bir danışman ilgili başvuru döneminde en çok 2 proje için danışman desteği alabilir.

TÜBİTAK 2242- Üniversite Öğrencileri Araştırma Proje Yarışmaları

Yarışma kapsamında bir proje ile aşağıda yer alan dokuz ana kategoriden yalnızca birine başvuru yapılabilir. Projenin; Akıllı Şehirler ve Ulaşım, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Eğitim, Enerji ve Çevre, Gıda ve Tarım, Makine İmalatı ve Otomotiv,  Sağlık, Savunma, Uzay ve Havacılık ve Sosyal Yenilikçilik ve Girişimcilik başlıklardan birini kapsaması gerekir.

Derece alan öğrencilere proje başına* ödül ödemesi yapılır. Varsa derece alan projelerin danışmanlarına da ödül ödemesi yapılır. Birden çok projeye danışmanlık yapılması durumunda sadece bir proje için ödül ödenir. Jüri tarafından derece almaya layık proje bulunmadığına kanaat edilirse ödül verilmeyebilir.

(*) Proje başına verilecek ödül miktarı, başvuru formunda adı geçen öğrenciler arasında eşit miktarda dağıtılır.

TÜBİTAK 1512 – Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı (BiGG)

1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı ile girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için, fikir aşamasından pazara kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi, böylece nitelikli girişimciliğin özendirilmesi ve uluslararası rekabet gücü olan, yenilikçi, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve hizmetleri geliştirebilen başlangıç firmalarının oluşturulması amaçlanmaktadır.

Program kapsamında girişimcilere girişimcilik eğitimi verilmekte, ayrıca sanayi deneyimi olan rehberler ile girişimciye teknik, ticari ve idari konularda destek sağlanmaktadır.

Kimler Başvurabilir?

Program kapsamında teknoloji ve yenilik odaklı girişim faaliyetinde bulunmaya aday, Teknogirişim Sermayesi Desteği çağrısında belirtilen nitelikleri taşıyan, örgün öğrenim veren üniversitelerin

• Herhangi bir lisans programından 1 yıl içerisinde mezun olabilecek  öğrenci,
• Yüksek lisans veya doktora programına kayıtlı öğrenci,
• Lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden herhangi birini en çok 10 yıl önce almış kişi başvuru yapabilir.

Destek Süresi

Ek süreler de dahil olmak üzere en fazla 18 aydır.

Destek Miktarı

Geri ödemesiz (hibe) olarak verilecek sermaye desteği en fazla 200.000-TL’dir.

Desteklenen Gider Kalemleri

• Personel giderleri,
• Seyahat giderleri,
• Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri,
• Malzeme ve sarf giderleri,
• Yurtiçi ve yurtdışı hizmet alım giderleri,

KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı

Programın amacı; desteklenecek araştırma-geliştirme ve inovasyon projeleri aracılığıyla bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler ile girişimcilerin yeni bir ürün/süreç/hizmet üretilmesi, mevcut bir ürün/süreç/hizmet geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi veya maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi vb. konulardaki ar-ge ve inovasyon niteliği taşıyan projelerinin, prototipinin oluşturulmasına destek sağlanır.

Kimler Başvurabilir?

Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programından araştırma- geliştirme ve inovasyon konularında projesi olan işletmeler/girişimciler yararlanabilir.

Destek Süresi

Proje süresi 4 ay ve katları olacak şekilde en az 8, ek süreler de dâhil en fazla 24 aydır.

Destek Miktarı ve Desteklenen Gider kalemleri

Projeye konu satın alınacak makine, teçhizat ve yazılımın yerli malı olması durumunda, destek oranına % 15 ilave edilir.

Proje Sonuç Raporunda Açık Kaynak Kodlu Yazılım kullandığını beyan ederek ilave % 15 destek oranından yararlanma talebinde bulunabilir. %15 ilave destek oranı, personel ve başlangıç sermayesi dışındaki geri ödemesiz destek kapsamında ödemesi gerçekleşen giderler için uygulanır. Daha önce yapılan ödemeler ile geri ödemesiz destek üst limitine ulaşılmışsa %15 ilave destek oranından yararlanma talebi reddedilir.

Cinovasyon Derneği Başkanı
Cavit ÇAKAR